Voor sommige ouders is het een afvinklijst: als hun kind maar in de juiste kleding verschijnt op de juiste plekken, dan is de opvoeding geslaagd. Maar wat als dat knappe koppie in die mooie kleertjes ontevreden is, snel boos, gefrustreerd of verongelijkt is of teruggetrokken gedrag vertoont. Wat heeft je kind aan schone schijn als zijn binnenkant niet op orde is?
Goede scholing is natuurlijk belangrijk. Maar een goede school betekent in onze maatschappij meestal dat er veel aandacht is voor kennis en vaardigheden en dat cognitieve prestaties geprezen worden, status hebben. De keerzijde is dat er minder aandacht is voor de behoeften en emoties van je kind. Vaak denk je (en zeg je tegen je kind) hup, niet zeuren, doorgaan, flink zijn, goed je best doen, shit happens, huilen doe je maar thuis. Je kind wordt snel zelfstandig en je bent trots op zijn prestaties en vaardigheden. Het gaat goed, toch?
Die focus op de buitenkant maakt dat je subtiele signalen van je kind misschien niet opvangt. Signalen dat het misschien niet zo goed gaat met je kind. Krab jezelf achter je oren als je kind je uitscheldt, van je wegrent, niet op je reageert, in een hoekje kruipt. Je kind geeft hiermee signalen af die je niet kunt en mag negeren. Het zijn duidelijke tekenen dat er iets aan de hand is en aan jou als ouder de taak om erachter te komen wat er is.
“Een verstoorde relatie ontstaat geleidelijk.”
Ook als je kind bijvoorbeeld defensief en aanvallend gedrag laat zien naar een andere ouder, een familielid of buurman of -vrouw en die persoon dit aan jou terugkoppelt. Hier liggen kansen, hier wordt iets gesignaleerd. Fijn dat deze ouder het niet onder de pet houdt, maar jou er op wijst. Don’t blame the messenger, maar neem de waarschuwing serieus. Misschien is het een incident, kwam het een keertje voor, waait het weer over. Maar misschien gebeurt dit gedrag vaker, is het structureel en dus een patroon geworden. In het laatste geval kun en mag je er niet meer omheen, vraagt het extra aandacht en focus op je kind en op jullie onderlinge band. Een verstoorde, scheve relatie met je kind ontstaat geleidelijk en wordt pas zichtbaar en gediagnosticeerd als het al een echt hechtingsprobleem of zelfs een stoornis is geworden. Er gaat een heel grijs gebied aan vooraf waar professionals geen label van verstoorde hechting aan willen (en kunnen) plakken. Wacht niet tot het te laat is, maar luister naar waarschuwingen in een eerder stadium. Zet je ego opzij, word niet boos op degene die je erop wijst. Zolang je je boos, aangevallen en gekwetst voelt, ben je niet met je kind bezig, maar met jezelf.
Wat kun je doen?
Richt je in plaats van op de buitenkant (kleding, clubjes, de juiste speeldates, school- en sportprestaties) op een veilig, blij en geborgen thuis zonder geschreeuw, gedreig, kritiek en gepreek van jou (en je partner). Je kind luistert vanzelf naar je als de band tussen jullie echt klopt en sterk is. Dit dwing je niet af met een autoritaire opvoeding, maar dit ontstaat in de loop van de tijd door oprechte betrokkenheid, authenticiteit, aandacht en aanwezigheid. Door rust, acceptatie en onvoorwaardelijke liefde. En daar is geen korte route, geen quick fix voor.
“De buitenkant is maar bijzaak.”
Hack de code van je kind
Een kind laat met zijn gedrag zien wat er mis is met zijn situatie (hoe subtiel ook). Aan jou de taak om zijn gedrag te decoderen en het niet af te doen met: ‘Zo is ie nu eenmaal’ (karakter, genen), ‘Had ik ook vroeger’, ‘Typisch zijn vader’, ‘Zo zijn kinderen nu eenmaal’, ‘Die scheldwoorden, die leren ze op school’ en ‘De straat oprennen doen ze nu eenmaal om je te testen’. Geloof je dit werkelijk? Neem je hier genoegen mee? Probeer de code van je kind te kraken, verdiep je ècht in je kind, luister en kijk achter zijn gedrag naar welke emotie er zit. Dit kost (meer) aanwezigheid, geduld, energie en betrokkenheid. Zorg dat je hier de tijd en rust voor hebt, dan ga je meer inzien en begrijpen wat je kind werkelijk voelt. De buitenkant is maar bijzaak, je taak als ouder is om je kind te begeleiden naar volwassenheid en een stevige binnenkant te ontwikkelen bij je kind.
Maar jij als ouder zult dat ‘pas zien als je het door hebt’ – Cruijff
Meer weten? Lees Alles Kids
