It’s the most wonderful time of the year! De hele dag hoor je deze kerstklassieker voorbij komen in deze periode, als een mantra. Fijn als het voor jou zo voelt, maar voor veel gezinnen geeft de kerstperiode stress. Vanwege de druk die op familiebanden wordt gelegd, de veelheid aan ouderparticipatie die van je gevraagd wordt op de school van je kind, de kerstborrels van je werk, al je to-do-lijstjes (werk en privé) die je afgevinkt wilt hebben… Niet zo gek dus dat in deze tijd ironisch genoeg juist het tegenovergestelde gebeurt van wat je in gedachten had: in plaats van dichter bij elkaar te komen, raak je elkaar in die stressvolle periode even kwijt.
De kans is groot dat je elkaar op eerste kerstdag aankijkt boven je biologische, zelfgebakken kerstbrood en denkt: The most wonderful time of the year? Me hoela!
Waarom geeft die kerstperiode eigenlijk zoveel stress, neemt het zoveel ruimte in ons hoofd en agenda in en waarom zijn onze kinderen daar vaak de dupe van? Kan het ook anders?
“Het ligt niet aan de kerst. Het ligt aan jou.”
Laten we voorop stellen dat het geen stressvolle periode is, maar dat het gaat over de manier waarop jij met alle gebeurtenissen rondom kerst omgaat. Drie voorbeelden:
1. Op veel scholen is het gebruikelijk dat er een kerstdiner is, voor de kinderen, waarbij de ouders een gerechtje mee naar school nemen. Meestal geen culinaire hoogstandjes, vaak hangt er een lijstje met gerechten waarop je kunt intekenen: pannenkoekjes, kippenpoten, fruitspies, dat soort dingen. Een kennis vertelde me laatst dat haar kind vroeg of haar moeder de pannenkoekjes voor haar rekening wilde nemen. Haar eerste gedachte was: nee toch, nee dat kan niet, dan denken ze dat ik mijn kind ongezond eten geef, dat ik niet kan koken, en hoe moet dat met al die suikers op die dag, nee hoor, ik ga liever twee uur in de keuken staan en maak gezonde, vegetarische spinazie-linzenspeltwrapjes voor de kinderen, ook al staan die niet op de lijst.
Het is maar een klein voorbeeld, een van de tientallen die rond de kerstdagen voorbij komen. Maar een voorbeeld waaruit blijkt dat er sprake is van stress die er niet hoeft te zijn. Je kind is het kind van de rekening: de wens om haar moeders pannenkoekjes aan haar vriendinnetjes te laten proeven wordt niet vervuld. En als je eerlijk bent, is er ook niet een kleine barricade van je ego? Want wat doet het ertoe wat die andere ouders van je pannenkoekjes vinden? Waarom raakt jou dat: het is toch een kerstdiner voor de kinderen?
En zo komen er in deze periode nog veel meer momenten.
2. De nieuwe kerstjurk die je voor je kind gekocht hebt om bij opa en oma kerst te vieren, maar die ze op die bewuste dag waarschijnlijk absoluut niet aan wil. Maar jij staat erop, wil dat ze goed voor de dag komt en (onbewust) dat je ouders (de opa en oma) denken: zo, die dochter van ons, die zorgt goed voor haar kind! Maar zorg je wel goed voor haar, luister je naar wat ze wil? Wat maakt het uit of ze iets anders aan wil, waarom die strijd, die onnodige stress opzoeken? Voor wie wil je het goed doen: voor je ouders of voor je kind?
3. De derde avond oppas deze week vanwege de zoveelste kerstborrel. Natuurlijk moet je ook aan jezelf denken en je eigen dingen blijven doen en natuurlijk zijn sommige borrels belangrijk voor je netwerk. Maar moet je ze werkelijk allemaal aflopen? Is dat goed voor jezelf zorgen? Kun je een en ander misschien beter afstemmen met je partner zodat er in elk geval een ouder thuis is en er geen oppas ingeschakeld hoeft te worden? Durf je een borrel te laten schieten of ben je dan bang dat je iets mist, dat mensen je dan minder leuk vinden, Sjaak Afhaak noemen of ongezellig vinden. Wat doet dat met jou?
Het kerstdiner dat perfect en harmonieus moet zijn en al je eerdere kookpogingen moet overtreffen is nog zo’n voorbeeld (waar ik een hele blog aan zou kunnen wijden).
Het is ongelooflijk hoe diep sommige gevoelens en gedachten zitten en hoe die rond de kerstperiode – vanwege alle drukte en veelheid aan activiteiten – naar boven komen. Niet voor niets dat er in veel gezinnen ruzie rond de kerstdagen is. Oude pijnen worden geraakt, de ingesleten hechtingspatronen tussen jou en je ouders worden weer voelbaar, de band met je eigen kind komt onder spanning te staan. De harmonie die je zocht is ver te zoeken.
Maar dat ligt dus niet aan de kerst. Dat ligt aan jou.
Tijd om het anders te doen dit jaar!
- zorg dat je afspraken die niet per se nu hoeven (tandarts, boekhouder, weerzien van een oude kennis), verzet naar een andere week
- lower your expectations: alles waar je normaal niet goed in bent of niet leuk vindt (bijvoorbeeld koken, plannen, gezellig doen met de familie, inkopen doen) ga je met kerst niet ineens wél leuk vinden. Ken jezelf en houd daar rekening mee (vooral in deze tijd van het jaar!)
- verplaats je in je kind: wat is er nu werkelijk nodig om het leuk met elkaar te hebben? Hoeveel (familie)afspraken staan er tegenover het aantal thuismomenten? Is het in balans?
- conformeer je niet koste wat het kost aan andermans verwachtingen; realiseer je dat je altijd de keuze hebt om het anders te doen, om kerst te vieren op de manier die bij jouw gezin past. Als dat betekent dat jullie 1 familiebezoekje doen en verder over het strand willen banjeren of de hele kerst Disney-films willen zien op de bank: doe het, het is jullie keuze hoe je de feestdagen doorbrengt
- zorg voor je kinderen: als je weet dat het bij je (schoon)ouders of bij bepaalde vrienden niet zo kindvriendelijk is ingericht en dat ze daar niets mogen, niet zichzelf kunnen zijn, geef dan aan dat je het leuk vindt om langs te komen, maar dat je niet de hele dag of avond blijft. Als ze vragen waarom, zeg dan de waarheid: dat kerst voor iedereen leuk moet zijn
Want the most wonderful time of the year gaat eigenlijk over niets meer dan bij elkaar zijn met de mensen van wie je houdt, om het vieren van jullie verbinding. En hoe je dat wilt doen, is aan jou, aan jullie gezin.
Ho ho ho! Merry Christmas!
