Sociale isolatie is het resultaat van het gebrek aan energie dat veel jonge ouders ervaren. Ze hebben geen puf om zich na een lange dag van werken en zorgen op de fiets te stappen om met een vriendin gapend in een café te zitten. Toch zijn sociale contacten essentieel in het ouderschap.
Veel ouders voelen zich alleen na de geboorte van hun kind, maar liefst 80%. Alle energie gaat naar de baby, je relatie krijgt weinig aandacht, je hebt geen tijd voor jezelf, de afspraken met vrienden worden afgezegd (de deur uit kost teveel energie en ontvangen ook: het huis moet aan kant, boodschappen gedaan, pfff). Natuurlijk ben je blij met je kind, maar na een tijdje gaat ‘het nieuwe’ eraf en blijft wel de never ending taak van het ouderschap, die dan als een plicht kan gaan aanvoelen. En daarin kun je je eenzaam voelen. Sociale isolatie kan zelfs tot een klinische depressie leiden.
Waarom wilden we dit?
Misschien denk je dat het rust in de agenda brengt om je sociale contacten (tijdelijk) op een laag pitje te zetten, maar het tegenovergestelde is waar: je komt als het ware zonder benzine te zitten. Je gooit geen brandstof meer in je tank, maar haalt er alleen maar brandstof uit, om aan je baby te geven. Daarnaast zorgen toenemende conflicten (dit hoeven geen knallende ruzies te zijn, maar kan ook stilzwijgen, langs elkaar leven of negeren zijn) dat je geen reservetank meer hebt. Uiteindelijk is alle energie op. Je krijgt het gevoel dat dit niet is wat je je had voorgesteld bij het ouderschap. Hoe graag je het ook wilde en hoeveel moeite jullie ook hebben gedaan om een kind te krijgen (soms jarenlang), dit gevoel kan binnen een paar weken of maanden omslaan naar: Waarom wilden we dit?
Sociale buffer
Sociale contacten en en het behoren tot sociale groepen zijn de sleutel naar het verkrijgen van brandstof, van het creëren van een buffer. En dit is niet nieuw, dit is altijd zo geweest, zoals de bekende en veelgebruikte uitspraak: it takes a village to raise a child.
Het sociale netwerk van een persoon of gezin bestaat uit al die mensen waarmee je min of meer duurzaam een relatie onderhoudt. Daarbij gaat het niet alleen om het aantal mensen waarmee je een relatie hebt, maar ook om het gevoel van verbondenheid dat je bij die mensen ervaart: het gevoel ergens bij te horen en je vertrouwd te voelen met hen.
Onder sociaal netwerk vallen verschillende groepen mensen:
- Directe relaties: naaste vrienden, familie, buren, collega’s
- Indirecte relaties: iets verdere vrienden, kennisen, familie, buren, collega’s
- Relaties met groepen, clubs of instanties: kerk, vereniging, sportclub, politieke partij
Geen luxe maar noodzaak
Een sociaal netwerk is niet alleen belangrijk voor praktische ondersteuning en verlichting (oppassen, hulp bij het huishouden, klusjes, ophalen of wegbrengen naar school etc.), maar ook voor psychologische en emotionele steun (luisterend oor, advies, troost, waardering, even kunnen ventileren etc.). Op het moment dat je je sociale contacten op een laag pitje zet, wie kun je dan voor die ondersteuning vragen? Wie zorgt er voor jou als je erdoorheen zit als kersverse ouder met slaapgebrek en een relatiedip? Je partner, die in hetzelfde schuitje zit? Je kringetje van mensen bij wie je support kunt halen wordt heel klein en daarmee help je jezelf niet.
Een goed sociaal netwerk werkt als beschermingsfactor: je krijgt meer zelfvertrouwen als ouder, bent ontspannener in de opvoeding en gaat een positievere relatie met je kind aan. Als er problemen zijn, kun je praktische of emotionele steun vragen aan je netwerk, waardoor de kans kleiner is dat het probleem groter wordt en je kind de dupe daarvan wordt. Als je je gesteund voelt door je netwerk, kun je meer aan.
Een sociaal netwerk is daarom geen luxe die je uit je agenda kunt schrappen, maar een cruciaal onderdeel van het ouderschap. Je kunt het niet alleen of samen met je partner, en jullie hoeven het ook niet alleen te doen. Dus hup, van die bank af en op de fiets naar die vriendin!
